Ewolucjonizm a kreacjonizm

Istnieje kilka teorii stworzenia świata, lecz dwa z nich najczęściej podawane są jako przeciwstawne sobie, a zarazem najpopularniejsze. Są to oczywiście: ewolucjonizm i kreacjonizm. Hierarchia form życia, idea stopniowania stworzeń kontra pojedynczy, nadprzyrodzony akt stworzenia. Czym różnią się te dwie teorie i jakie stanowisko ma ewolucjonizm w stosunku do kreacjonizmu?

Teoria ewolucji stanowi jedną z największych zagadek wszech czasów i nigdy do końca nie została udowodniona. Opisał ją Karol Darwin twierdząc, że jedne gatunki przekształcały się stopniowo w inne, na drodze ewolucji, doboru naturalnego oraz walki o przetrwanie. Równolegle obok teorii ewolucjonizmu rozwinęła się też teoria kreacjonizmu, czyli nauczania o boskim stworzeniu świata w całości: wszystkich form życia, ciał niebieskich, Ziemi, które powstały "z niczego" na mocy nadprzyrodzonej siły, określanej najczęściej jako bóg.

Ewolucjonizm stanowczo sprzeciwia się wierze w pojedynczy, nadprzyrodzony akt stworzenia, na którym opiera się cały kreacjonizm, przyjmując jednocześnie koncepcję powolnych zmian dokonujących się na przestrzeni dziejów w przyrodzie. Te dwie teorie dzieli również pojmowanie procesów, które zachodzą we Wszechświecie. Ewolucjonizm opiera się na uniformistycznym podejściu, zgodnie z którym wszystkie procesy zachodziły, a także zachodzą do dziś stopniowo i równomiernie. Natomiast kreacjonizm pojmuje przeszłość Ziemi w kategoriach katastrofizmu.

Model ewolucjonizmu twierdzi także, że siłami sterującymi na Ziemi są niezmienne prawa przyrody, obala tym samym teorię kreacjonizmu mówiącą o tym, że wszystko zostało stworzone w nadprzyrodzony sposób i wszystkim włada Wyższy Rozum. Ponadto ewolucjonizm zakłada, w przeciwieństwie do kreacjonizmu, iż obecny świat znajdował się na początku w stanie chaosu i charakteryzował brakiem porządku. Procesy prowadzące do uporządkowania go zachodzą do dziś. Według kreacjonistów świat początkowo przedstawiał się jako skończony i doskonały. Obecnie traci na stworzonej przez siłę boską doskonałości.

Zwolenników ewolucjonizmu i kreacjonizmu dzieli również aspekt czasu. Według tych pierwszych Ziemia ma 4.6 mld. lat, zaś powstanie życia na naszej planecie zajęło sporo czasu i podlegało złożonemu procesowi. Kreacjoniści twierdzą natomiast, że świat został stworzony w niewyobrażalnie krótkim czasie.

Teoria stworzenia zwana ewolucjonizmem jest empiryczną, indukcyjną, typową nauką przyrodniczą, kreacjonizm natomiast to dedukcyjna, aprioryczna filozofia lub teologia. Nie ma sensu przeciwstawiać sobie tych dwóch teorii, gdyż stanowią one dwie różne kategorie oraz dotyczą dwóch różnych kryteriów prawdziwości. Ewolucjonizm to narzędzie biologii i stanowi jeden z wielu możliwych modeli, lepiej lub gorzej kształtujących rzeczywistość. Zwolenników obu tych teorii łączy wiara. Ewolucjoniści wierzą w stopniowy rozwój wszystkiego, co żywe, zaś kreacjoniści- w początkowy akt stworzenia.