Jean Baptiste de Lamarck

Jean Baptiste de Lamarck urodził się 1 sierpnia 1744 roku w Bazentin-le-Petit, zmarł 18 grudnia 1829 roku w Paryżu. Wybitny francuski przyrodnik, który był też żołnierzem, lekarzem, botanikiem oraz zoologiem. Na kartach historii zapisał się jako twórca teorii ewolucji zwanej lamarkizmem. Jean-Baptiste pochodził z typowo wojskowej rodziny, miał 11 rodzeństwa, większość braci była żołnierzami. Nic więc dziwnego, że Lamarck także wstąpił do francuskiej armii. O jego dokonaniach na polach bitewnych było głośno, dlatego szybko został mianowany oficerem. Mimo kariery wojskowej Lamarcka ciągle interesowała natura. Jego zamiłowanie pogłębiło się, gdy stacjonował w garnizonie w Monako. A wypadek zmusił go do zakończenia służby w armii. Wtedy na krótki czas został kasjerem bankowym w Paryżu.

W międzyczasie Lamarck studiował medycynę i botanikę, również z sukcesami. W 1778 roku została wydana jego pierwsza książka dotycząca roślinności we Francji. Szybko zyskał uznanie w środowisku naukowym i stał się cenionym ekspertem. Swoją pasję mógł rozwijać pracując jako asystent botaniki w Jardin des Plantes, czyli królewskim ogrodzie botanicznym, który był również centrum nauk medycznych i biologicznych badań. W 1790 roku Lamarcka mianowano członkiem Francuskiej Akademii Nauk, jednak to nie poprawiło jego trudnej sytuacji finansowej. Trzy lata później ogród królewski przekształcono w Muzeum Narodowe Historii Naturalnej. Lamarck pod opiekę otrzymał katedrę historii naturalnej robaków i insektów. Jean Baptiste nie posiadał rozległej wiedzy na ten temat, ale szybko dostrzegł interesujące zależności, które opisał w swojej kolejnej książce „Historia naturalna zwierząt bezkręgowych”.

Największym jednak dziełem Lamarcka była pierwsza naukowa teoria ewolucji, opisana w „Filozofii zoologii” z 1809 roku. Według lamarkizmu prymitywne formy życia nieustannie się rozwijają, tworząc coraz to bardziej złożone organizmy. Wpływ na to ma dążenie do doskonalenia oraz czynniki środowiskowe. Wszelkie zmiany ewolucyjne mogą być dziedziczone są przez potomstwo. Jean Baptiste był pierwszy naukowcem, który w swoich teoriach uwzględnił wpływ środowiska na funkcjonowanie organizmów. Ponadto był prekursorem tworzenia prognozy pogody oraz inicjatorem powszechnego używania terminu biologia.

Osiągnięcia naukowe Lamarcka nie były zbytnio cenione za jego życia, a inni naukowcy często dyskredytowali jego teorię. Trudności z uzyskaniem aprobaty sprawiły, że niemal cały życie francuski przyrodnik zmagał się z biedą. Z powodu braku pieniędzy sprzedał swój cenny zielnik niemieckiemu botanikowi. Jean Baptiste miał też kłopoty ze zdrowiem, od 1818 roku zaczął mu się pogarszać wzrok. W ostatnich latach życia był właściwie niewidomy. Naukowcem do śmierci opiekowała się jego córka. Jean Baptiste Lamarck zmarł 18 grudnia 1829 roku w Paryżu. Uroczystość pogrzebowa była skromna, ciało najpierw pochowano w wynajętym grobie, ale po 5 latach ekshumowano, by je ponownie pochować we wspólnym grobie na Cmentarzu Montparnasse.